NHÂN GIỐNG IN VITRO TẠI VIỆN KH&CN MEKONG CẦN THƠ: HƯỚNG ĐI CHO CÂY GIỐNG SẠCH BỆNH VÀ BỀN VỮNG
Trong nhiều năm qua, các phương pháp nhân giống vô tính truyền thống như giâm, chiết, ghép, tách cây đã được nông dân và các cơ sở sản xuất áp dụng rộng rãi. Đây là những kỹ thuật quen thuộc, dễ thực hiện và phù hợp với nhiều loại cây như hoa kiểng, cây ăn trái, cây lâm nghiệp và cây công nghiệp. Tuy vậy, các phương pháp này vẫn còn nhiều hạn chế: cây giống dễ nhiễm nấm bệnh, hệ số nhân thấp, chất lượng không đồng đều và khó đáp ứng nhu cầu ngày càng cao về cây giống sạch bệnh, sinh trưởng mạnh và ổn định.
Trong bối cảnh đó, xu hướng ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật (In vitro) đang phát triển mạnh. Đây là kỹ thuật nuôi cấy các bộ phận thực vật như mắt ngủ, chồi non, mô sẹo… trong các ống nghiệm hoặc chai thuỷ tinh, dưới điều kiện vô trùng tuyệt đối và sử dụng môi trường dinh dưỡng chuẩn hóa. Kỹ thuật này giúp tạo ra số lượng lớn cây giống đồng đều, sạch bệnh và có khả năng sinh trưởng vượt trội khi đưa ra vườn ươm.
Bạn có thể xem thêm kiến thức chuyên sâu về nuôi cấy mô tại:https://vigen.vn/
CÔNG NGHỆ IN VITRO – BƯỚC TIẾN TRONG SẢN XUẤT GIỐNG CÂY CHẤT LƯỢNG CAO
Nuôi cấy mô (In vitro) là một trong những công nghệ mang tính đột phá của lĩnh vực sinh học thực vật. Môi trường nuôi cấy chứa khoáng chất, vitamin, đường và hormone sinh trưởng được phối trộn chính xác. Nhờ đó, tế bào thực vật có thể phân chia và phát triển thành mô sẹo (callus), cụm mô phôi hóa (PLBs) và sau cùng là cây hoàn chỉnh.
Ưu điểm nổi bật:
Tạo cây giống sạch bệnh 100% so với giống truyền thống
Số lượng cây con nhân ra nhanh gấp nhiều lần
Cây sinh trưởng đồng đều, không bị biến dị lớn
Chủ động được nguồn giống quanh năm
Kỹ thuật In vitro hiện được ứng dụng rộng rãi trong lan, dứa, chuối, hoa hồng, dược liệu, cây ăn trái quý hiếm và nhiều giống cây bản địa có giá trị kinh tế cao.
Một ví dụ điển hình về ứng dụng mô tế bào trong sản xuất cây trồng có thể xem thêm tại:https://vigen.vn/cong-nghe-nuoi-cay-mo/
PHÒNG NUÔI CẤY MÔ TẠI VIỆN KH&CN MEKONG CẦN THƠ
Nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết về cây giống sạch bệnh cho khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, Viện Khoa học và Công nghệ Mekong Cần Thơ đã thành lập phòng nuôi cấy mô hiện đại vào tháng 3/2021. Đây là một trong những mô hình tiên phong trong khu vực, cung cấp nguồn giống chất lượng cao cho nông hộ, hợp tác xã và các trung tâm cây giống.
Các dòng cây đang được nuôi cấy:
Lan Dendro tím
Lan rồng xanh
Lan kiếm
Nguồn vật liệu ban đầu chủ yếu là phát hoa, chồi non. Sau khi xử lý vô trùng, vật liệu được đưa vào môi trường MS có bổ sung chất điều hòa sinh trưởng để kích thích hình thành PLBs. Giai đoạn này kéo dài khoảng 6–8 tuần trước khi chuyển sang các bước tạo chồi, tạo rễ và thuần dưỡng ngoài vườn ươm.
Định hướng phát triển
Trong thời gian tới, Viện dự kiến mở rộng thêm nhiều loại cây có giá trị cao:
Hoa hồng
Hoa chuông
Một số giống hoa kiểng và dược liệu bản địa
Mục tiêu của phòng nuôi cấy mô là hình thành một chuỗi cung ứng cây giống chất lượng cao, giảm rủi ro bệnh hại và tăng hiệu quả kinh tế cho nông dân.
KẾT LUẬN
Nhân giống In vitro đang trở thành giải pháp tối ưu cho ngành sản xuất cây giống tại Việt Nam, đặc biệt ở những vùng nông nghiệp trọng điểm như Đồng bằng sông Cửu Long. Viện KH&CN Mekong Cần Thơ với đội ngũ kỹ thuật và cơ sở vật chất hiện đại đang đóng góp quan trọng trong việc phát triển nguồn giống sạch bệnh, đồng đều và có giá trị kinh tế cao.